Η ιστορία της Αρχαίας Ακαδημίας Πλάτωνος

 

Το Γυμνάσιο. Φώτο: Βασίλης Μακρής

του Γ.Μυρρινούς 

§ Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι μια από τις περιοχές της Αττικής που πρωτοκατοικήθηκαν κατά την νεολιθική εποχή (4.500 π.X - 3.000 π.Χ)

§ Η «Οικία του Ακάδημου», του πρώτου οικιστή της Ακαδημίας, ανήκει στην πρωτοελλαδική περίοδο (2.300 π.Χ).

§ Η «Ιερά οικία Θυσιών» ανήκει στην γεωμετρική εποχή( 900π.Χ) και ήταν τόπος θυσιών προς τιμή του Ακάδημου. Ανακαλύφθηκαν τάφοι γεωμετρικής περιόδου σε όλη την περιοχή.

§ Το 600 π.Χ οικοδομήθηκε το Γυμνάσιο της Ακαδημίας από τον Πεισίστρατο. Ήταν ένας δημόσιος χώρος όπου γυμνάζονταν και εκπαιδεύονταν οι νέοι της πόλης.  Ο περίβολος της Ακαδημίας , που κατασκευάστηκε την ίδια εποχή, περιέβαλε το Γυμνάσιο, το Ναό της Αθηνάς με τις 12 ελιές, τους βωμούς του Ερμή, του Ηρακλή και της Αθηνάς. Στην είσοδο του περιβόλου της Ακαδημίας υπήρχε ο βωμός του Έρωτα και ο βωμός του Προμηθέα. Από τον βωμό του Έρωτα άναβαν τους πυρσούς κατά της λαμπαδηδρομίες όπου τις διοργάνωνε ο Πολέμαρχος κάθε χρόνο προς τιμή των νεκρών πολεμιστών. Από την είσοδο της Ακαδημίας ξεκινούσε η αρχαία οδός Ακαδημία – Δημόσιο Σήμα, πλάτους 38 μέτρων και κατέληγε στο Δίπυλο- Κεραμικός. Παράλληλα με την οδό Ακαδημία υπήρχε σε απόσταση 45 μέτρων μια βοηθητική οδός «αμαξωτή» πλάτους 5 μέτρων.

§ Το 500 π.Χ ο Κίμωνας διακόσμησε και δεντροφύτευσε  με πλατάνια και ελιές το άλσος. Κατασκεύασε υδραγωγείο αξιοποιώντας τον Κηφισό ποταμό.

§ Το 387 π.Χ ο Πλάτωνας αγόρασε γειτονικό κτήμα από το άλσος της Ακαδημίας και έκτισε την πλατωνική ακαδημία, το σπίτι του και τον βωμό των μουσών. Στο κτήμα υπήρχε ο τάφος και ο ανδριάντας του.

Το Περυστίλιο. Φώτο: Βασίλης Μακρής

§ Η πλατωνική ακαδημία ήταν το πρώτο δωρεάν πανεπιστήμιο του κόσμου που ακτινοβολούσε σε όλο τον υπαρκτό τότε κόσμο. Γνώρισαν μεγάλη άνθηση η φιλοσοφία, οι πολιτικές επιστήμες, η γεωμετρία, τα μαθηματικά, η αστρονομία κ.λ.π.

§ Το 86 π.Χ ο ρωμαίος στρατηγός Σύλλας υλοτόμησε τα δέντρα του άλσους κατά την πολιορκία της Αθήνας.

§ Το 529 μ.Χ ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός δήμευσε και έκλεισε την Ακαδημία Πλάτωνος. Ερημώθηκε και σκεπάστηκε με χώματα σε βάθος 2-8 μέτρων  από τις προσχώσεις του Κηφισού ποταμού. Η περιοχή με ονομασία  Ακαδημία του Πλάτωνα ξεχάστηκε. Το κλείσιμο των φιλοσοφικών σχολών σηματοδότησε το τέλος του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.

Γ. Μυρρινούς