30.12.1966: Η καταδίκη του Κοτζαμάνη για τη δολοφονία Λαμπράκη

Όταν οι Εγγλέζοι χτυπούσαν τα Χριστούγεννα του 1945 τον Κολωνό

To 1945 η περιοχή μας, κατά τη διάρκεια των Δεκεμβριανών, χτυπήθηκε από τους Εγγλέζους. Ο "Ριζοσπάστης" την Τρίτη 25 Δεκεμβρίου 1945 αναφέρει πως "τα αεροπλάνα του Σκόμπυ, πολυβολούν, την Καισαριανή, τον Κολωνό, τα Εξάρχεια, την Νέα Ιωνία, το Βοτανικό, κ.α." "Υπάρχουν", γράφει η εφημερίδα "πολλά θύματα από τον άμαχο πληθυσμό".  Με νέο δημοσίευμα, στις 29 Δεκεμβρίου ο "Ριζοσπάστης" αναφέρει πως τα αεροπλάνα του Σκόμπι βομβάρδισαν το Καπνεργοστάσιο, κι ένα ακόμη εργοστάσιο. Ο Κολωνός, το Μεταξουργείο, και τα Τουρκοβούνια, δέχονται επιθέσεις με όλμους και αεροπλάνα.

"Τα τανκς κατέστειλαν την φοιτητικήν αναρχία"

Πυροβολισμοί, δακρυγόνα, οδοφράγματα

17 Νοέμβρη 1973: Στρατιωτικός Νόμος

Η "Μακεδονία" της 16ης Νοεμβρίου 1973

Το "ΟΧΙ" του Λαού και το "ΝΑΙ" του Μεταξά

Στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας

Ο Βάρναλης για την 28η Οκτωβρίου

Όταν οι Γερμανοί και οι Γερμανοτσολιάδες εκτελούσαν τα παλικάρια του ΕΛΑΣ

Ο Λαός στους δρόμους για το μεγάλο "ΟΧΙ"

Το Έπος της Αλβανίας

Ο δικτάτορας Μεταξάς και οι φασιστικοί χαιρετισμοί

Το "ΟΧΙ" του Ελληνικού Λαού

Οι καταστροφές στην Κολοκυνθού από τη νεροποντή το 1899

Νίκος Πλουμπίδης.Μια τραγωδία με τα μάτια της γειτονιάς...

ΑΡΧΕΙΟ Τάκη Ψαράκη

Η 25η Νοεμβρίου του 1952,μια ανάσα χρόνος από τον εμφύλιο, που τόσο  έντονα έζησε η συνοικία, είχε ήδη ξεκινήσει και έμελλε να μείνει αξέχαστο , να μείνει στην ιστορία, στην οδό Πρεβέζης του Κολωνού, στην πάνω γειτονιά, με τα χαμηλά σπίτια και τις μεγάλες αυλές, στα πόδια του Ιππείου Κολωνού, και λίγο πριν το ένωμα με την Ιωαννίνων.   Τίποτα δεν έδειχνε πως τις επόμενες ημέρες η γειτονιά θα ήταν πρωτοσέλιδο στις εφημερίδες, δίπλα ακριβώς από τα δημοσιεύματα , που ενημέρωναν τον λαό της Αθήνας και του Πειραιά για την μεγαλειώδη  και ενθουσιώδη  υποδοχή που ετοίμαζε  στον  αγαπημένο Εθνάρχη και φίλο πρόεδρο της Τουρκίας Τζελάλ Μπαγιάρ, ένας άλλος εθνάρχης, ο δικός μας, ο στρατηγός  Αλέξανδρος Παπάγος.

Το σπίτι του Αντώνη Τρίτση στη γωνία Καπανέως και Λενορμάν

Αντώνης Τρίτσης

Δυο πελώρια  πετρωμένα  γυναικεία μάτια  στον παλιό τοίχο, έργο σπουδαίο από έναν καλλιτέχνη των  Atenistas,  μιλάνε, ίσως και να επιδιώκουν  την προσοχή όσων διασχίζουν την Λενορμάν στο ύψος του  Γαλαξία.

Στο παλιό τοίχο ,ότι απέμεινε από ένα σπίτι χαμηλό, στη γωνία Καπανέως και Λενορμάν, τα πελώρια μάτια , μας γυρνούν πίσω , στο  τέλος της 10ετίας του 50 , όταν ένας σημαντικός άνθρωπος, ζούσε κοντά μας , στον ωραίο Κολωνό.

Ο Αντώνης Τρίτσης, που  κατοικούσε με τους γονείς του, στην γωνία Καπανέως και Λενορμάν, αυτός  ο  χαρισματικός, έξυπνος και σύγχρονος για την εποχή του πολιτικός, που αν ζούσε σήμερα είναι βέβαιο ότι η Αθήνα δεν θα έχε αυτά τα χάλια.  

Ο  Αντώνης Τρίτσης  που χάθηκε πρόωρα  και  με την απουσία του έχασε  και η Αθήνα.

Γ.Ξ.

Στη φυλακή για χρέη 40 δρχ προς το δημόσιο

Από το "Ριζοσπάστη" του 1936: Όταν οι αστυνομικοί και οι "φορατζήδες" κυνηγούσαν και φυλάκιζαν τον κόσμο για χρέη 40 δρχ προς το δημόσιο. Η ιστορία επαναλαμβάνεται...

Πως χτίστηκε το Γκάζι

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ

Πώς συγκροτήθηκε ο πληθυσμός της Αθήνας του 19ου αιώνα; Ποιους επαγγελματικούς «δρόμους» επέλεξαν οι πρώτοι κάτοικοι της σύγχρονης πόλης και πώς εξελίχθηκαν οι προτιμήσεις τους διαμέσου των χρόνων; Σε ποιες περιοχές προτιμούσαν να μένουν και ποιες θεωρούνταν υποτιμημένες;

Στην παλιά αλάνα , χρόνος 1958

Έτρεχε η Λεωνή  στην Λεβιδίου, προσέχοντας μη γδάρει τα πέδιλα της στις κοφτερές πέτρες  του δρόμου. Την Λεβιδίου που γινόταν ένα με την μεγάλη αλάνα  που την έκοβε στην μέση πριν  το αντάμωμα  με την Δημοσθένους και καταλήξει στο στένεμα της  Πλάτωνος.

Στην οδό Ισμήνης του ονείρου

Την μάνδρα του Αγησίλαου δεν μπορούσε κανένας να την πλησιάσει. Από πλίθρα ψηλή, άγρια με τα ξερά χορτάρια να προεξέχουν , πάνω στον μακρύ χωματόδρομο της Ισμήνης που ένωνε τον ΄Ιππειο Κολωνό με τον  αρχαίο λόφο της Ευχλόου Δήμητρας, τον Λόφο Σκουζέ.

 Δυο τρία πατήματα από τον τοίχο και πολύ ήταν. Απαγορευόταν και το κρυφοκοίταγμα από τους περίεργους της γειτονιάς, που έγιναν περίεργοι από αγάπη ,μετά τον πρόωρο χαμό της αγαπημένης του Ιφιγένειας. Έκλεισε και σφάλισε την πράσινη σιδερένια πόρτα με τα ανάγλυφα πουλιά του έρωτα, δεξιά και αριστερά, έκλεισε την γειτονιά απέξω και άφησε τα κλαδιά της ακακίας να κρέμονται και να μπερδεύονται με αυτά της μουριάς και της συκιάς. Μπερδεμένα πράγματα, μπερδεμένες σκέψεις, δεμένες κόμπο με σφίξιμο στην καρδιά.

Καθημερινές παρουσίες στην μάνδρα , το ερωτευμένο ζευγάρι των γάτων.

Ένα προικοσύμφωνο χωρίς υπογραφή

Της Γεωργίας Π. Ξάνθη

Μέσα στην σιγαλιά , η ηρεμία της απογευματινής  ανάπαυλας , την οδήγησε  πίσω από το εκκλησάκι του Αι Τρύφωνα  και κάθισε   με προσοχή, στην μεγάλη πέτρα με το νούμερο 878, αριθμημένη  από τους αρχαιολόγους. Ίσιωσε  το από τσίτι λουλουδάτο με πιέτες φόρεμα , καλοραμμένο, από  τα κομψά χεράκια της, με μοντέλο μια κούκλα, που της έμενε από τα μαθήματα μοδιστρικής, και άνοιξε τον μικρό οδηγό των καλών τρόπων , δανεικό από την φίλη της, την Φαίδρα.

Οι Σουλιωτοπούλες του 60ου Δημοτικού Σχολείου Ακαδημίας Πλάτωνα

Και ξύπνησε με αγωνία,  αν η μαμά της , είχε ετοιμάσει την στολή της Ηπειρωτοπούλας.    Αν τη  στολή της θα την στόλιζε και η κεντημένη με τις πολύχρωμες   μικρές πέτρες νυφιάτικη ζώνη .Φυλαγμένη καλά, η ολοκέντητη στολή ,  άφηνε την κρυψώνα της μόνο τέτοια μέρα. Ήταν δώρο , σεβαστό ,της γιαγιάς Μαρίας. Έφερε και τα αρχικά της, αφού είχε πάρει το όνομα της.   Την είδε κρεμασμένη και ησύχασε. Χαρούμενα άρχισε να ετοιμάζεται για την  γιορτινή σχολική ημέρα.  Όλη την εβδομάδα έκανε πρόβα το ποίημα της για το σκετς που είχε ορίσει ο δάσκαλος – διευθυντής του 60ου Δημοτικού Σχολείου στην οδό Κρατύλου, Παπαμιχαήλ. Έχοντας στο νου της να μην ξεχάσει την κούκλα της « το μωρό της  που θα γκρεμιζόταν μαζί της » ,  άρχισε για τελευταία φορά να λέει από μέσα της το ποίημα.

Ταξίδι στην 25η Μαρτίου του 1957

Η μικρή μαθήτρια άρχισε να απαγγέλει υπό το βλέμμα του  ήρωα. Του Ρήγα Φεραίου. Εξάλλου η ημέρα ήταν αφιερωμένη στους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης.

«Ως πότε παλικάρια, να ζούμεν στα στενά  μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες, στα βουνά; Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπομεν κλαδιά,  να φεύγομ΄ απ΄ τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά;  Να χάνομεν αδέλφια, πατρίδα και γονείς,  τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς; Κάλλιο ΄ναι μίας ώρας ελεύθερη ζωή,  παρά σαράντα χρόνοι σκλαβιά και φυλακή!»

Στο 60ο Δημοτικό Σχολείο της Ακαδημίας Πλάτωνα, στην οδό Κρατύλου , της γειτονιάς  του Αγίου Τρύφωνα, οι ήρωες  δεν βρίσκονται μόνο στην βιβλιοθήκη του σχολείου αλλά και στην  βιβλιοθήκη της μνήμης αφού μόνο αυτή θα συνεχίζει να ζει με τις ρίζες μας.

Γεωργία Π. Ξάνθη

Η ιστορία της Ακαδημίας Πλάτωνος: Το όνομά της

Φώτο: Βασίλης Μακρής

Διάλεξη της αρχαιολόγου Έφης Λυγγούρη -Τόλια στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (15.05.2012)

Το όνομα της Ακαδημίας οφείλεται στον πρώτο οικιστή της περιοχής ήρωα Ακάδημο ή Εκάδημο. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει ότι εν Ακαδημεία  το δ’ εστί γυμνάσιον  προάστειον αλσώδες από τινος  ήρωος ονομασθέν Εκαδήμου και μνημονεύει ένα στίχο του Ευπόλιδος, εν συσκίοις δρόμοισιν Εκαδήμου Θεού ως απόδειξη του ισχυρισμού πως η Ακαδημία οφείλει το όνομά της στον Εκάδημο.

Ο Ακάδημος κατά την παράδοση ανήκει στη γενιά που προηγείται των ηρώων του Τρωικού πολέμου, είχε δε αποκαλύψει στους εκστρατεύσαντες κατά της Αττικής γιούς του Τυνδάρεω, Κάστορα και Πολυδεύκη, τον χώρο όπου είχε κρύψει ο Θησέας την Ελένη. Με τη βοήθεια των Διοσκούρων επικράτησε τότε στην Αθήνα ο αντίπαλος του Θησέως Μενεσθεύς.

Ακαδημία Πλάτωνος: Οι ανασκαφές

Φώτο: Βασίλης Μακρής.  Η Αντιγονή του Σοφοκλή στην Ακαδημία Πλάτωνος από το Εθνικό Θέατρο.

Διάλεξη της αρχαιολόγου Έφης Λυγγούρη -Τόλια στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (15 Μαϊου 2012)

  

Η θέση όπου ιδρύθηκε το κατά τον Κικέρωνα nobilissinumm orbis terrarium gymnasium  της Ακαδημίας, τοποθετείται σύμφωνα με τις γραπτές πηγές στα δυτικά του Διπύλου και κοντά στον λόφο του Ίππιου Κολωνού. Η τοπογραφική εξακρίβωση του ιερού άλσους του Ακαδήμου, και της σχολής του μεγάλου φιλοσόφου Πλάτωνος απετέλεσε κατά το παρελθόν και αποτελεί μέχρι σήμερα ένα από τα πιό σημαντικά προβλήματα της τοπογραφίας των αρχαίων Αθηνών.

     Οι παλαιότεροι ερευνητές μεταξύ των οποίων ο πιό σημαντικός υπήρξε ο Leake Αγγλος συνταγματάρχης, ο οποίος επισκέφθηκε την Αθήνα το 1802 τοποθέτησε την Ακαδημία πρός δυσμάς του Ιππίου Κολωνού, στη θέση Ακαθήμεια ή Καθήμεια αναγνωρίζοντας στο τοπωνύμιο τη λέξη Ακαδήμεια.

Κούλουμα κάτω από τον Κολωνιώτικο ουρανό.

Έργο του λαϊκού ζωγράφου Νότη Ξάνθη

Και η Καθαρά Δευτέρα ανέτειλε. « Καθαρά »  κάτω από έναν καταγάλανο Αττικό  ουρανό , ο οποίος δεν φάνηκε διατεθειμένος να αντιδράσει  στον εορτασμό .Έτσι λοιπόν οι Αθηναίοι συν γυναιξί και τέκνοις  δημιούργησαν την κοσμοπλημμύρα στον λόφο του Ιππείου Κολωνού που έφθαναν με τα κατάμεστα τραμ.

Στην οδό Ισμήνης του Κολωνού

Μια φορά και σε κάποιον παλιό  καιρό , η κυρία Νομική , από την παλιά , την πάνω γειτονιά μου , κάπου στην οδό Ισμήνης  στα πόδια του Ιππείου Κολωνού, πήγαινε κάθε πρωί  , οκτώ  η ώρα  ακριβώς  , στο μπακάλικο του κυρ-Νικόλα ,  για να αγοράσει το κάτι τι της.

Από το μπακάλικο  ,  μετά από καμιά ώρα και βάλε , ποτέ δεν έβγαινε μόνη.  Μαζί της και αγκαζέ , η αγαπημένη της κουμπάρα , η Ζωγραφία. Κάθε πρωί , το ίδιο βιολί , όπως έλεγε και ο συμπαθέστατος  παντοπώλης. Μπούρ- μπούρ- μπούρ  και μπούρ-μπούρ , χωρίς όμως να τις έχει βαρεθεί. Του άρεσε , το περίμενε , αγωνιούσε  να τις δει . Πρώτα την μία και μετά την άλλη.  Και στο τέλος το στρίμωγμα στη πόρτα. Και αυτό το περίμενε το είχε προβλέψει όπως κάθε πρωί και για πολλά χρόνια.