Κυριακή 17 Μαΐου 2009

Aκαδημία Πλάτωνος: ανάγκη άμεσης προστασίας και ανάδειξης

αναδημοσιεύουμε ένα τμήμα εκτενούς άρθρου της Άννας Φιλίνη, από την "Αυγή" 10.05.2009 για τη ιστορική αξίας της Ακαδημίας Πλάτωνος . Όλο το άρθρο θα αναρτηθεί σε λίγες ημέρες στο akadimia-platonos.blogspot.com

Της ΑΝΝΑΣ ΦΙΛΙΝΗ


Στην περιοχή αυτή της Αθήνας, ανάμεσα σε κήπους και άλση, εγκαθίδρυσε ο Πλάτωνας τη σχολή του το 338 π.Χ., ανάμεσα στην Ακαδημία και τον Ίππιο Κολωνό. Όντως, σήμερα βλέπει κανείς στα δύο άκρα της οδού Τριπόλεως, στο μεν αριστερό την είσοδο του πάρκου της Ακαδημίας, επί της οδού Δράκοντος, στο δε δεξί άκρο στο βάθος, το λόφο του Κολωνού.
Οι προσπάθειες για την ανακάλυψη της θέσης της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Δημοσίου Σήματος ξεκίνησαν το 1929, από τον αρχιτέκτονα Παναγιώτη Αριστόφρονα, που χάρη στην προσωπική του περιουσία άρχισε να απαλλοτριώνει τα οικόπεδα στην περιοχή. Ο πόλεμος ανέκοψε την ολοκλήρωση των σχεδίων του. Με το "Σχέδιο Ανασυγκρότησης Πρωτευούσης" που διαμόρφωσε ο Κώστας Η. Μπίρης, και δημοσιεύτηκε το 1946, για πρώτη φορά προτάθηκε η σύνδεση της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Δημοσίου Σήματος με τους αρχαιολογικούς χώρους της Αθήνας.
Το Σχέδιο προέβλεπε τη σύσταση του Άλσους των Αρχαίων Αθηνών "το οποίον θα περιελάμβανεν εις ενιαίον χώρον την περιοχήν Σταδίου- Αρδηττού- Ολυμπίου- Ακροπόλεως- Λόφον Φιλοπάππου και Νυμφών- και την προς την Ακαδημίαν Πλάτωνος και τον Ίππιον Κολωνόν" (Κ. Η. Μπίρης, Αι Αθήναι, 1966). Το Σχέδιο αυτό έμεινε στα χαρτιά.
Για δεύτερη φορά το 1997, στο πλαίσιο του νόμου για την ίδρυση της Εταιρείας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας Α.Ε. (ΕΑΧΑ), τέθηκε ξανά επί τάπητος η σύνδεση της Ακαδημίας με τον αρχαιολογικό περίπατο της Αθήνας, και γι' αυτό εντάχθηκε στο δεκάχρονο σχέδιο. Μάλιστα, το 2002 με νόμο αποφασίστηκε να γίνει εδώ η ανέγερση του αρχαιολογικού μουσείου της πόλης των Αθηνών. Όμως οι Ολυμπιακοί Αγώνες παρήλθαν, φτάσαμε στο 2009 και το σχέδιο ξανά παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες.
Αναφέρουμε ότι ο χώρος για πρώτη φορά κηρύχθηκε αρχαιολογικός το 1965 και Άλσος το 1979. Το 2000 αποφασίστηκε η επέκταση των ορίων του, προκειμένου να συμπεριληφθούν νέες απαλλοτριώσεις.

Ο αρχαιολογικός χώρος

Με τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή από το 1955 έως το 1963, από τον αρχαιολόγο Σταυρόπουλο, αποκαλύφθηκαν μια αψιδωτή οικία την οποία ταυτοποίησε ως την οικία του ήρωα Ακάδημου, και σχεδόν δίπλα αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια πρωτοελλαδικής κατοικίας (2300-2200 π.Χ.) που ονόμασε "Ιερά Οικία". Τα ερείπια αυτά βρίσκονται στο βορειοδυτικό τμήμα του Άλσους, καλύπτονται με στέγαστρο και περιφράσσονται.
Στο νότιο χώρο του Άλσους, ο περιπατητής ανακαλύπτει, κοντά στην εκκλησία του Αγίου Τρύφωνα, το Γυμνάσιο, όπου η μεγάλη ορθογώνια αυλή, και στη μέση του μια ορθογώνια περιοχή για την παλαίστρα. Στο βόρειο τμήμα του λουτρά για τους αθλητές. Σύμφωνα με τον Ι. Τραυλό, το Γυμνάσιο πλαισιωνόταν κατά μήκος της ανατολικής, της δυτικής και της νότιας πλευράς του από κλειστές αυλές, που κατά μήκος του άξονά τους έφεραν βάσεις όπου στηρίζονταν πίνακες για τους σπουδαστές, όπως ερμήνευσε ο Ο. Τόμσον (Ι. Τραυλός, Pictorial dictionary of ancient Athens, 1971). Το Γυμνάσιο χρονολογείται από τα τέλη της ελληνιστικής και τις αρχές της ρωμαϊκής περιόδου. Η περιοχή του Γυμνασίου, εκτός από έναν περιφραγμένο χώρο που φέρει ένδειξη του ΥΠ.ΠΟ, είναι ελεύθερη ανάμεσα στα ψηλά δένδρα και τα διάσπαρτα μαρμάρινα ερείπια.
Στο βορειοανατολικό τμήμα του Άλσους, βρίσκονται τα ερείπια του Περιστυλίου, που χρονολογείται από τον 4ο π.Χ. αιώνα. Η περιοχή αυτή διαχωρίζεται με δρόμο, συγκεκριμένα την οδό Δράκοντος, από το υπόλοιπο Άλσος. Στο χώρο του Περιστυλίου και επί της οδού Πλάτωνος, διακρίνεται επιγραφή του ΥΠ.ΠΟ. με τη σχετική ένδειξη. Η κατάργηση της οδού Δράκοντος για την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου αποτελεί άμεση αναγκαιότητα.
Σημειώνουμε ότι τα ευρήματα των ανασκαφών της περιοχής φυλάσσονται από τη Γ΄ Αρχαιολογική Εφορία Αθηνών σε παρακείμενους περιφραγμένους χώρους. Η ανέγερση εδώ του Μουσείου της πόλης των Αθηνών θα συμβάλλει αποτελεσματικά στην ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Η Άννα Φιλίνη είναι αρχιτέκτονας και βουλευτής Α΄ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου